فیشور سیلانت تراپی (شیار پوش دندان)

فیشور سیلانت تراپی چیست و در چه مواردی کاربرد دارد؟ آیا می دانید فیشور سیلانت چه مزایا و معایبی دارد؟  فیشور سیلانت تراپی یک روش پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها است که به‌ویژه برای کودکان مفید است. این روش شامل استفاده از یک ماده پلاستیکی روی شیارهای عمیق دندان‌های آسیاب است تا از داخل شدن غذا و باکتری‌ها و در نتیجه پوسیدگی دندان جلوگیری شود. در این مقاله از سایت دکتر منا منصوری قصد داریم به بررسی مزایا و معایب وهمچنین هر آنچه باید در این خصوص بدانید اشاره کنیم.

فیشور سیلانت تراپی چیست؟

فیشور سیلانت تراپی (Fissure Sealant Therapy) یک روش پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها است که عمدتاً در کودکان و نوجوانان انجام می‌شود. این روش شامل پوشاندن شیارها و حفره‌های کوچک سطح جونده دندان‌های آسیا (مولرها) با یک مادهٔ پلاستیکی نازک و شفاف سفید رنگ است. این شیارها و حفره‌ها مکان‌هایی هستند که تجمع پلاک و باکتری‌ها در آن‌ها راحت‌تر صورت می‌گیرد و احتمال پوسیدگی در این نواحی بیشتر است.

ماده سیلانت، پس از اعمال بر روی دندان، به سرعت سفت شده و به یک سد محافظتی تبدیل می‌شود که از ورود باکتری‌ها و اسیدها به این نواحی جلوگیری می‌کند. این روش ساده و بدون درد است و می‌تواند به طور قابل‌توجهی خطر پوسیدگی دندان را کاهش دهد.

فیشور سیلانت تراپی معمولاً برای دندان‌های دائمی استفاده می‌شود، به ویژه برای دندان‌های آسیا که تازه رویش کرده‌اند. این روش برای کودکان بسیار مفید است، اما در بزرگسالانی که شیارهای عمیق یا پرخطر دارند نیز می‌تواند مفید باشد.

مراحل فیشورسیلانت تراپی

در ادامه به مراحل این درمان اشاره خواهیم کرد. مراحل فیشور سیلانت تراپی شامل چندین مرحله ساده و غیرتهاجمی است که معمولاً در یک جلسه دندانپزشکی انجام می‌شود. این مراحل به شرح زیر هستند:

1. تمیز کردن دندان: ابتدا دندانپزشک دندان‌هایی را که قرار است تحت درمان قرار بگیرد، به‌طور کامل تمیز می‌کند. این کار به کمک ابزارهای مخصوص دندانپزشکی یا مسواک‌های کوچک انجام می‌شود تا هرگونه پلاک یا باقی‌مانده غذا از سطح دندان‌ها پاک شود.
2. خشک کردن دندان: پس از تمیز کردن، دندان‌ها باید کاملاً خشک شوند. دندانپزشک از هوا و مواد خشک‌کننده استفاده می‌کند تا سطح دندان‌ها برای قرار دادن سیلانت آماده شود.
3. قرار دادن ماده اسید اچ: یک ماده اسیدی مخصوص به نام اسید اچ (Etching Gel) روی سطح دندان‌ها قرار داده می‌شود. این ماده باعث ایجاد سطحی زبر و میکروسکوپی روی مینای دندان می‌شود که به چسبیدن بهتر مواد کمک می‌کند.
4. شستشو و خشک کردن مجدد: پس از چند ثانیه، اسید اچ از روی دندان‌ها شسته می‌شود و دندان‌ها دوباره خشک می‌شوند.
5. قرار دادن سیلانت: ماده فیشور سیلانت که معمولاً یک رزین پلاستیکی مایع است، به‌صورت مستقیم روی شیارهای دندان‌ها قرار داده می‌شود. این ماده به‌طور کامل سطح شیارها و شکاف‌های دندان را می‌پوشاند.
6. سخت شدن سیلانت: پس از قرار دادن سیلانت، دندانپزشک از یک نور خاص (نور آبی) برای سخت کردن و چسبیدن سیلانت به دندان استفاده می‌کند. این نور باعث می‌شود سیلانت به سرعت سفت و محکم شود.
7. بررسی نهایی و تنظیم: در نهایت، دندانپزشک بررسی های لازم را انجام می دهد تا مطمئن شود به‌طور یکنواخت پخش شده و هیچ گونه مانعی برای گاز گرفتن طبیعی وجود ندارد. در صورت لزوم، سیلانت با ابزارهای مخصوص صاف و هموار می‌شود.

این روش بسیار ساده و بدون درد است و معمولاً در یک جلسه کوتاه انجام می‌شود. فیشور سیلانت‌ها معمولاً چندین سال دوام می‌آورند، اما نیاز به بررسی‌های دوره‌ای توسط دندانپزشک دارند.

کاربردها و مزایای فیشور سیلانت تراپی

فیشور سیلانت تراپی کاربردهای متعددی دارد که به حفظ سلامت دندان‌ها و جلوگیری از پوسیدگی آن‌ها کمک می‌کند. برخی از مهم‌ترین کاربردهای این روش عبارتند از:

• پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های آسیای دائمی: این روش عمدتاً برای دندان‌های آسیای دائمی که شیارها و حفره‌های عمیق دارند، انجام می‌شود. این درمان که تحت عنوان شیار پوش نیز شناخته می شود، از تجمع پلاک و باکتری‌ها در این نواحی جلوگیری می‌کند و خطر پوسیدگی را کاهش می‌دهد.
• محافظت از دندان‌های کودکان: دندان‌های شیری و دائمی کودکان به دلیل قرار گرفتن در معرض غذاهای شیرین و کمتر رعایت کردن بهداشت دهان و دندان، در معرض خطر بیشتری قرار دارند. این درمان به عنوان یک لایه محافظ عمل کرده و از پوسیدگی جلوگیری می‌کند.
• کاهش نیاز به درمان‌های پرهزینه‌تر: با جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها، این روش می‌تواند از نیاز به درمان‌های پرهزینه‌تر مانند پر کردن دندان، عصب‌کشی، یا حتی کشیدن دندان جلوگیری کند.
• کاربرد در دندان‌های پرخطر: برای افرادی که شیارهای عمیق دارند یا سابقه پوسیدگی در دیگر دندان‌ها دارند، فیشور سیلانت می‌تواند به عنوان یک اقدام پیشگیرانه مؤثر باشد.
• آسان و بدون درد بودن: این روش غیرتهاجمی است و در یک جلسه کوتاه انجام می‌شود. همچنین نیاز به تراشیدن یا دستکاری دندان ندارد و کاملاً بدون درد است.
• افزایش مقاومت دندان‌ها در برابر پوسیدگی: فیشور سیلانت به عنوان یک مانع فیزیکی عمل می‌کند که دندان‌ها را در برابر اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌ها مقاوم‌تر می‌کند.

معایب فیشورسیلانت تراپی برای کودکان چیست؟

از جمله معایب و عوارض فیشور سیلانت می توان به موارد زیر اشاره کرد. هرچند این روش فواید بسیاری دارد، اما ممکن است دارای معایبی نیز باشد:

• امکان جدا شدن فیشور سیلانت: در برخی موارد، سیلانت‌ها ممکن است به خوبی به سطح دندان نچسبند یا به مرور زمان از دندان جدا شوند. این موضوع می‌تواند به خطر پوسیدگی در دندان مربوطه بیافزاید.
• عدم شناسایی پوسیدگی قبلی: اگر دندانی که فیشور سیلانت روی آن قرار می‌گیرد، قبلاً دچار پوسیدگی شده باشد، ممکن است این پوسیدگی بعد از درمان گسترش پیدا کند.
• حساسیت به مواد: برخی کودکان ممکن است به مواد استفاده شده در فیشور سیلانت حساسیت داشته باشند که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک شود.
• نیاز به تکرار درمان: فیشور سیلانت‌ها ممکن است به مرور زمان فرسوده یا کنده شوند و نیاز به تکرار درمان داشته باشند که ممکن است برای برخی والدین هزینه‌بر باشد.
• محدودیت‌ها در همه دندان‌ها: این درمان بیشتر برای دندان‌های آسیاب استفاده می‌شود و ممکن است برای همه دندان‌ها مناسب نباشد.

این معایب باید با مزایای این روش سنجیده شوند و تصمیم‌گیری نهایی با مشورت دندانپزشک صورت گیرد.

بهترین کاندید فیشورسیلامت تراپی چه کسانی هستند؟

بهترین کاندیداها برای فیشور سیلانت تراپی معمولاً کودکان و نوجوانانی هستند که در معرض خطر بالای پوسیدگی دندان قرار دارند. این افراد شامل گروه‌های زیر می‌شوند:

• کودکان با دندان‌های تازه رویش‌یافته: دندان‌های آسیاب دائمی که تازه رویش یافته‌اند (معمولاً در سنین 6 تا 14 سال) بیشترین نیاز را به فیشور سیلانت دارند، زیرا این دندان‌ها دارای شیارها و فرورفتگی‌های عمیقی هستند که به‌راحتی می‌توانند غذا و باکتری‌ها را در خود گیر کنند.
• کودکان با سابقه پوسیدگی دندان: کودکانی که در گذشته دچار پوسیدگی دندان شده‌اند یا دارای دندان‌های شیری پوسیده هستند، به احتمال زیاد در آینده نیز دچار پوسیدگی خواهند شد. این افراد کاندیداهای خوبی برای فیشور سیلانت تراپی هستند.
• کودکان با شیارهای عمیق روی دندان‌ها: دندان‌هایی که دارای شیارها و فرورفتگی‌های عمیق هستند، بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دارند و به همین دلیل برای فیشور سیلانت مناسب‌ترند.
• کودکان با بهداشت دهان و دندان ضعیف: کودکانی که بهداشت دهان و دندان مناسبی ندارند یا به‌طور منظم مسواک نمی‌زنند، به دلیل تجمع بیشتر پلاک‌ها و باکتری‌ها، کاندیدای خوبی برای این درمان هستند.
• کودکان با مصرف زیاد مواد قندی: کودکانی که به‌طور مداوم مواد غذایی قندی مصرف می‌کنند، به دلیل افزایش خطر پوسیدگی، نیاز بیشتری به فیشور سیلانت دارند.
• افراد با دسترسی محدود به مراقبت‌های دندانپزشکی: کودکانی که به‌طور منظم به دندانپزشک مراجعه نمی‌کنند یا دسترسی به مراقبت‌های دندانپزشکی ندارند، با استفاده از فیشور سیلانت می‌توانند از خطر پوسیدگی پیشگیری کنند.

سخن آخر

برای بهره بردن از این درمان نیاز است مراقبت های لازم بعد از فیشورسیلانت و همچنین هزینه های آن در نظر گرفته شود. اگر میخواهید به صوزت قطعی مطمئن شوید که آیا این درمان برای شما مناسب است یا خیر بهتر، است با دندانپزشک در اینباره مشورت کنید.