پر کردن دندان یکی از رایج‌ترین درمان‌های دندانپزشکی است که با هدف ترمیم دندان آسیب دیده انجام میشود. در صورتی که دندان دچار حفره یا سوراخ شده باشد، به غذا و نوشیدنی‌های سرد و گرم حساسیت نشان دهد یا تکه‌های غذا به طور مکرر بین دندان گیر کنند پزشک پر کردن دندان را توصیه می‌کند. برای این کار از مواد پر کننده مختلفی مانند سرامیک، آمالگام، گلاس آینومرها و… استفاده میشود. دندان‌های پر شده نیاز به مراقبت دارند و اگر به درستی مراقبت شوند به مدت ۱۰ تا ۲۰ سال عمر می‌کنند.
پر کردن دندان چه زمانی نیاز است؟
پر کردن دندان زمانی توصیه میشود که دندان ها دچار یکسری مشکلات و ایرادات شوند. از مهم ترین مواردی که نشان می‌دهند دندان نیاز به پر کردن دارد، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- وجود دندان دردهای شدید
- وجود حفره یا سوراخ در دندان
- وجود لکه‌های تیره روی دندان که نشان دهنده پوسیدگی هستند
- گیر کردن غذا بین دندان‌ها
- شکسته شدن دندان یا ترک برداشتن آن
- حساسیت به نوشیدنی‌های سرد و گرم
- دندان قروچه مکرر
معرفی انواع مواد پرکننده برای پر کردن دندان
برای پر کردن دندان از متریال و مواد گوناگونی استفاده میشود. در ادامه شما را با کاربردی ترین مواد مورد استفاده در فرآیند پر کردن دندان آشنا خواهیم کرد.
پر کردن دندان با مواد سفید
مواد سفید یا کامپوزیت یکی از رایج‌ترین مواد برای پر کردن دندان‌ها هستند که قدرت چسبندگی و استحکام بسیار بالایی دارند و به‌خوبی می‌توانند دندان‌ها را از ایجاد آسیب‌های مجدد حفظ کنند. پرکردن دندان جلو با مواد سفید انجام میشود؛ چرا که این دندان‌ها در معرض دید هستند و استفاده از مواد سفید و کامپوزیت مانع از ایجاد تغییر رنگ دندان بعد از پر شدن میشود. از مزایای پرکردن دندان با مواد سفید می‌توانیم به زیبا شدن ظاهر دندان‌ها بعد از ترمیم، چسبندگی راحت و عدم نیاز به تراش اشاره کنیم.
پر کردن دندان با مواد سیاه
پر کردن دندان با مواد سیاه، اغلب برای دندان‌های پشتی و آسیاب که در معرض دید نیستند انجام میشود. مواد سیاه از ترکیب مس، جیوه، قلع و نقره ساخته می‌شوند و ترکیب این مواد با هم، سبب تولید یک ماده بسیار بادوام میشود. آمالگام به دندان‌ها استحکام و دوام زیادی می‌بخشد و عملکرد دندان را باز می‌گرداند. همچنین این ماده مانع از پوسیدگی مجدد دندان‌ها میشود. از مزایای استفاده از مواد سیاه برای پرکردن دندان می‌توانیم به تطابق پذیری بالا، قیمت مناسب، استحکام و دوام زیاد و فرایند سریع و آسان آن اشاره کنیم. اما این ماده معایب و مضراتی هم دارد. به طور مثال به دلیل وجود جیوه در ساختار آن، برای سلامتی مضر بوده و از این رو چندان مورد علاقه افراد نیست.
نحوه پر کردن دندان
مراحل پر کردن دندان به شرح زیر است.
- ابتدا بیحسی موضعی به ناحیه درمان تزریق میشود تا بیمار حین انجام عملیات دندانپزشکی، دردی را احساس نکند.
- سپس دندانپزشک با استفاده از دستگاه‌های هوا برش یا لیزر و به کمک دریل دندانپزشکی، بخش‌های پوسیده دندان را از آن جدا می‌کند.
- در مرحله بعدی با کمک میله‌ای مدرج به نام پروب، دندان را مورد بررسی قرار می‌دهند. این کار برای اطمینان از برداشته شدن همه قسمت‌های پوسیده و اطمینان از پاکسازی کامل دندان‌ها از باکتری‌ها و ذرات خارجی صورت میگیرد.
- در مرحله بعدی اگر پوسیدگی به ریشه نزدیک باشد با استفاده از رزین کامپوزیت یا با یونومر شیشه، روی ریشه‌ها لایه‌ای می‌کشند. به این شکل عصب درون ریشه را از آسیب‌های احتمالی حفظ می‌کنند.
- سپس مواد پر کننده را داخل حفره دندان قرار می‌دهند و در نهایت دندان پولیش میشود.
پر کردن دندان جلو چگونه است؟
پر کردن دندان جلو به دو روش انجام میشود. در روش اول ریشه را درمان کرده و سپس برای بازسازی ظاهر دندان‌ها، آنها را روکش می‌کنند. در این روش، انتخاب روکشی همرنگ با دیگر دندان‌ها بسیار مهم است تا ظاهر دندان در مقایسه با دندان‌های کناری، براق‌تر و سفیدتر نشود. در روش دوم برای پرکردن دندان جلو، از کاشت دندان یا ایمپلنت استفاده میشود. البته این روش برای دندان‌هایی با میزان پوسیدگی بسیار بالا توصیه میشود. برای این کار دندان را به طور کامل می‌کشند و دندانی همرنگ با دندان‌های طبیعی را جایگزین دندان از دست رفته می‌کنند.
معرفی انواع مواد پرکننده برای پر کردن دندان
برای پر کردن دندان از مواد گوناگونی استفاده میشود که انتخاب ماده مناسب با صلاح دید پزشک صورت میگیرد. از جمله انواع مواد پر کننده دندان‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
طلا
در این روش، از آلیاژ‌های طلا برای پرکردن دندان استفاده می‌کنند. به همین منظور درصد کمی از فلز طلا با فلزات دیگر ترکیب میشود و برای پرکردن دندان‌ها مورد استفاده قرار میگیرد. روکش طلا قدرت بسیار بالایی دارد و غیر خورنده است. بنابراین تا مدت طولانی دندان‌ها را از آسیب‌های مجدد و پوسیدگی دوباره حفظ می‌کند. اگر روکش طلا به طور صحیح مراقبت و نگهداری شود، تا ۱۵ سال یا حتی بیشتر دوام می‌آورد. روکش طلا یکی از گران‌ترین روش‌ها برای پرکردن دندان‌ها به شمار می‌رود. از مهمترین مزایای آن می‌توانیم به عدم نیاز به تراش زیاد دندان‌ها به منظور چسبندگی مواد اشاره کنیم. طول عمر طولانی، مقاومت بسیار بالا و استحکام بخشی به دندان از دیگر مزایای این روش محسوب میشود.
آمالگام
آمالگام یکی از رایج‌ترین مواد برای پر کردن دندان‌ها محسوب میشود. این ماده ترکیبی بسیار محکم و قوی دارد و برای پرکردن دندان‌های پشتی و خلفی مورد استفاده قرار میگیرد. البته به دلیل رنگ تیره‌ای که دارد از نظر زیبایی مورد پسند بسیاری از افراد نیست. همچنین احتمال انبساط و انقباض و ایجاد ترک دندان در این روش در مقایسه با انواع روش‌های پرکنندگی بیشتر است. علاوه بر آن به دلیل اینکه آمالگام‌ها حاوی جیوه هستند میزان دوام آنها در مقایسه با سایر روش‌ها کمتر است. همچنین ممکن است برای سلامتی افراد چندان مناسب نباشند. به همین علت استفاده از پرکننده‌های آمالگام در برخی کشورها مانند بریتانیا کاملاً منسوخ شده است.
کامپوزیت
پر کردن دندان با کامپوزیت یک گزینه بسیار جذاب است و نسبت به سایر روش‌های پرکنندگی محبوبیت بیشتری دارد. ترمیم دندان با کامپوزیت به دلیل همرنگ بودن این ماده با سایر دندان‌ها، زیبایی بیشتری به دندان می‌دهد و علاوه بر آن هیچ آسیب یا عارضه‌ای را به دندان وارد نمی‌کند. پاک کننده‌های کامپوزیتی بیشتر برای ترمیم دندان‌های موثر در لبخند مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما برخی افراد برای دندان‌های خلفی نیز این ماده را انتخاب می‌کنند. البته پر کننده‌های کامپوزیت گران‌تر از پر کننده‌های آمالگام هستند اما به لحاظ دوام و استحکام، چندان مطلوب نیستند و نیاز به مراقبت بیشتری دارند.
پر کننده‌های سرامیکی
پر کننده‌های سرامیکی با استفاده از پرسلن و به شکل سفارشی ساخته می‌شوند تا به لحاظ رنگی، با سایر دندان‌های طبیعی مطابقت داشته باشند. این پر کننده‌ها ماندگاری و قدرت بسیار بالایی دارند و در برابر لکه شدن مقاومت بیشتری از خود نشان می‌دهند. اگر برای ترمیم دندان‌های جلویی به دنبال مواد مناسبی هستید پر کننده‌های سرامیکی بهترین گزینه‌اند. این پرکننده‌ها گران‌تر از پر کننده‌های آمالگام و کامپوزیت هستند اما زیبایی و دوام آنها در مقایسه با این روش‌ها بسیار بیشتر است.
گلاس آینومرها
از دیگر مواد مناسب برای پرکردن دندان می‌توانیم به پر کننده‌های اکریلیکی یا گلاس آینومرها اشاره کنیم که در مقایسه با سایر مواد، کمتر شناخته شده‌اند. این مواد کمتر از ۵ سال عمر و دوام می‌آورند اما برای ترمیم و پرکردن دندان شیری گزینه خوبی هستند. گلاس آینومرها فلوراید آزاد می‌کنند و این موضوع مانع از پوسیدگی مجدد دندان‌ها میشود. بنابراین این یکی از بهترین روش های درمان پوسیدگی دندان است.
پر کردن دندان شکسته
پر کردن دندان شکسته به سه روش انجام میشود. پزشک با توجه به محل شکستگی و شدت آن روش مناسب را انتخاب می‌کند. از جمله روش‌های پرکردن دندان‌های شکسته می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
باندینگ: این روش برای ترمیم شکستگی‌های کوچک کاربرد دارد. برای انجام آن از ماده‌ای همرنگ با دندان‌ها استفاده می‌کنند. باندینگ دندان روشی بسیار آسان و سریع است که بدون درد انجام میشود و برای شکستگی‌های کوچک که باعث تغییرات جزئی در مینای دندان شده‌اند مورد استفاده قرار میگیرد.
روکش: در این روش برای پوشاندن و محافظت از دندان‌های شکسته آنها را روکش می‌کنند. روکش‌ها از مواد مختلفی مانند کامپوزیت، سرامیک یا فلز ساخته می‌شوند. دوام آنها از باندینگ بیشتر است و برای ترمیم شکستگی‌های بزرگ که عاج دندان‌ها را تحت تاثیر قرار داده‌اند مناسب هستند.
عصب کشی: اگر شکستگی دندان تا حدی باشد که به عصب آسیب رسیده باشد دندان نیاز به عصب کشی دارد. در این روش عصب و بافت خونی را از دندان برمی‌دارند و بعد از تمیز کردن ریشه، با استفاده از مواد مخصوص درون آن را پر می‌کنند. عصب کشی مانع از درد و ناراحتی ناشی از شکستگی دندان میشود. برای پر کردن دندان در روش عصب کشی، مراجعه به یک پزشک متخصص و کاربلد بسیار اهمیت دارد. اگر ساکن تهران هستید، برای استفاده از خدمات دندانپزشکی از جمله لمینت دندان، کامپوزیت ونیر، بلیچینگ، ایمپلنت، روکش دندان، اصلاح طرح لبخند، جرم گیری دندان‌ها و به ویژه عصب کشی، می‌توانید به دکتر مونا منصوری، دندانپزشک و متخصص ترمیمی و زیبایی مراجعه کنید.
ایمپلنت: در صورتی که دندان به شدت شکسته و قابل ترمیم نباشد پزشک روش ایمپلنت را انتخاب می‌کند. در این روش یک ریشه دندان مصنوعی از جنس تیتانیوم ساخته میشود و از طریق روش جراحی، درون استخوان فک قرار میگیرد. سپس یک تاج برای ترمیم ایمپلنت و جایگزین کردن دندان شکسته روی ریشه نصب میشود. ایمپلنت دندان یکی از روش‌های درمانی جدید است که عمر و دوام بسیار بالایی دارد.
هزینه پر کردن دندان
قیمت پر کردن دندان با توجه به موارد مختلفی تعیین میشود. به طور مثال نوع دندان، نوع ماده پر کننده و موقعیت دندان در تعیین نرخ پر کردن دندان به طور مستقیم تاثیر می‌گذارد. همچنین موقعیت جغرافیایی کلینیک، میزان تخصص و مهارت پزشک، حجم مواد مورد نیاز برای پرکردن دندان و میزان پوسیدگی یا آسیب دندان در تعیین تعرفه پر کردن دندان موثر هستند.
مراقبت بعد از پر کردن دندان
بعد از پر کردن دندان نیازی به انجام مراقبت‌های خاص و ویژه‌ای نیست. دندان‌های پر کرده مانند سایر دندان‌ها به یک میزان مراقبت نیاز دارند. با این حال از جمله اقدامات و مراقبت‌های بعد از پرکردن دندان‌های آسیب دیده می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- قبل از شروع به جویدن غذا، اطمینان حاصل کنید که بیحسی از بین رفته است.
- اگر احساس بیحسی دارید مواد سرد یا خیلی گرم استفاده نکنید.
- اگر در ناحیه پر شده احساس درد دارید با مسکن این درد را تسکین دهید.
- تا چند روز بعد از پرکردن دندان‌ها، غذاهای چسبناک و سفت نخورید.
- اگر دندان قروچه دارید از محافظ دندان استفاده کنید.
- اگر تا مدت طولانی در ناحیه درمان احساس حساسیت می‌کنید این موضوع را به پزشک اطلاع دهید.
- مسواک زدن، مصرف دهان شویه و استفاده از نخ دندان را فراموش نکنید.
عوارض پر کردن دندان
پر کردن دندان در کنار مزایای متعددی که به همراه دارد با یک سری عوارض و مشکلات همراه است. از جمله این عوارض می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم.
- احساس درد در دندان‌های اطراف دندان پر شده
- حساسیت به ماده آمالگام
- آسیب رسیدن به دندان‌های پر شده قدیمی
- حساس شدن دندان‌ها
- احساس درد هنگامی که دندان‌ها را روی هم قرار می‌دهید.
- ایجاد درد دائمی مشابه دندان درد
- احساس درد هنگام استفاده از غذاهای سرد یا گرم
مدت زمان پر کردن دندان چقدر است؟
زمان پر کردن دندان با توجه به عواملی مانند عمق پوسیدگی و میزان وسعت آن متغیر است. همچنین میزان مهارت دندانپزشک در کار خود و نوع مواد پر کننده نیز در تعیین این زمان تاثیرگذار هستند. به طور کلی این فرایند از ۱۵ دقیقه تا یک ساعت طول میکشد.
پر کردن سطحی دندان
پر کردن دندان به صورت سطحی، یکی از ساده‌ترین روش‌های ترمیم است که در آن، حفره‌های کوچک و آسیب دیدگی‌های جزئی را برطرف می‌کنند. این روش نیازی به برداشتن ساختار دندان ندارد و شامل پرکردن دندان، اینله و آنله میشود. این روش برای دندان‌هایی که در اثر استفاده نادرست و خوردن غذاهای سفت و سخت دچار ترک خوردگی یا شکستگی شده‌اند بسیار مناسب است. پرکردن سطحی دندان هزینه کمی دارد و در کمترین زمان ممکن انجام میشود.
✔ سوالات متداول
نتیجه گیری
در این مقاله راجع به پر کردن دندان صحبت کردیم. همانطور که در طول مقاله اشاره کردیم پرکردن دندان‌های جلو و عقب به روش‌های مختلفی از جمله باندینگ، روکش، عصب کشی و ایمپلنت انجام میشود. انتخاب روش مناسب با توجه به شدت آسیب دیدگی و محل دندان متفاوت است. برای پرکردن دندان‌ها از مواد مختلفی مانند آمالگام، کامپوزیت، طلا، سرامیک یا گلاس آینومر استفاده می‌کنند. هر یک از این مواد دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و انتخاب روش مناسب با توجه به تصمیم پزشک و البته بودجه بیمار تعیین میشود.